Bij lijnen in het landschap denken we aan dijken, maren en wegbeplanting. Deze lijnen hebben een grote landschappelijke en cultuurhistorische waarde voor de provincie Groningen. Ze helpen de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van dit oude cultuurlandschap herkenbaar te maken en verbinden de aanliggende cultuurhistorische elementen met elkaar. Helaas laat de kwaliteit van deze lijnvormige elementen te wensen over. Kansrijk Groningen biedt met het programma ‘Dorpsvisies en landschap’ en het project ‘Lijnen in het landschap’ de kans om dit aan te pakken en de lijnen te versterken. Een belangrijk onderdeel hiervan is het ‘1000 bomen plan’.
Mooie, groene wegen
Groningen kent van oudsher fraai beplante wegen, die over de belangrijkste kwelderruggen lopen en hier de (terp en wierde) dorpen met elkaar verbinden. Bomen markeerden routes, flankeerden monumentale boerderijen en fungeerden als ‘bakenboom’ bij bijzondere plaatsen in het landschap. Doel van het 1000 bomenplan is het versterken en aanvullen van deze kenmerkende wegbeplanting in de provincie en daarmee het beeld van mooie wegbeplanting terug te brengen.
De Stichting Groninger Bomenwacht begeleidt dit project vanuit haar expertise over boomsoorten die geschikt zijn, de juiste locatie en optimale werkwijze. Dat doen we vanuit onze positie in de werkgroep ‘Lijnen in het landschap’. Voor het 1000 bomenplan hebben we op basis van groeiplaatsomstandigheden, diversiteit, kosten en verschillende kenmerken van bomen een lijst opgesteld met 20 soorten bomen die geschikt zijn voor dit project. Op deze lijst staan soorten als bijvoorbeeld de populier, verschillende lindes en eiken, resistentie iepen en berken.
De aanpak
We kijken niet alleen naar geschikte bomen, maar ook naar de juiste aanpak. Zo is het niet altijd mogelijk om een boom te herplanten op exact dezelfde plek als waar een boom is gekapt. Er gelden andere regels dan vroeger en de aanlegwijze van wegen is veranderd. Gevolg is dat er vaak minder ruimte is voor de bomen. Landschapsbeheer Groningen heeft op basis van deze kennis een beplantingsplan opgesteld, dat wordt vastgesteld in overleg met de terreinbeheerders. Vervolgens worden bomen geselecteerd die bij aflevering worden geïnspecteerd op gezondheid en schade. Als alles in orde is, plant Landschapsbeheer Groningen de bomen aan. Voor duurzame instandhouding is goede nazorg nodig. Daarover worden duidelijke afspraken gemaakt tussen Landschapsbeheer Groningen en de verschillende terreinbeheerders.
Werk in uitvoering
Inmiddels is op verschillende plekken al begonnen met het aanplanten van bomen. Zo hebben kinderen van OBS de Zandplaat in ’t Zandt en de Abt Emoschool in Westeremden jonge iepen geplant, samen met bestuursleden van de Stichting Groninger Bomenwacht, wethouder Pier Prins van de gemeente Loppersum en Landschapsbeheer Groningen.
Maar ook in Bedum, Delfzijl, Slochteren, Wirdum en op verschillende locaties in de gemeenten Loppersum en Eemsmond wordt gewerkt aan het aanplanten van nieuwe bomen. 1000 bomen planten, het lijkt niet zo bijzonder maar betekent een enorme opwaardering van de wegbeplanting in onze provincie.